Η φυσικοθεραπεία σκοπό έχει να ενισχύσει και να ενεργοποιήσει τον οργανισμό και να εκπαιδεύσει τον θεραπευόμενο ώστε να υποχωρήσει ο πόνος και να αποκατασταθεί η λειτουργικότητα του σώματος που έχει διαταραχθεί από διάφορες καταστάσεις ή παθήσεις.

Η ονομασία της οφείλεται στο ότι χρησιμοποιεί φυσικά μόνο μέσα, δηλ. την ενέργεια που υπάρχει από μόνη της στη φύση – όπως είναι το φως, ο ήχος, ο ηλεκτρισμός και η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια – και την επέμβαση των χεριών του θεραπευτή. Αυτό σημαίνει ότι με την πρέπουσα χρησιμοποίηση των μέσων αυτών δεν υπάρχουν παρενέργειες, γιατί είναι συμβατά με τον οργανισμό, π.χ. η ηλεκτροθεραπεία σε σχέση με το Νευρικό Σύστημα που λειτουργεί μέσω του ηλεκτρισμού των κυττάρων. Οι ρίζες της βρίσκονται στην αρχαιότητα, στην σύγχρονη εποχή όμως η τεχνολογία έχει επιτρέψει την εξέλιξη και τον έλεγχο των μέσων που χρησιμοποιούνται.

Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει πλήθος εξειδικεύσεων, π.χ η αντιμετώπιση μυοσκελετικών καταστάσεων ασχολείται με ιδιαίτερα διαδεδομένα στη σύγχρονη εποχή προβλήματα όπως η οσφυαλγία και το αυχενικό σύνδρομο.

Οπότε στη φυσικοθεραπεία μπορεί να περιλαμβάνεται μασάζ και να νιώθει κανείς ζέστη, αλλά οι σκοποί και οι τρόποι που χρησιμοποιούνται είναι πολύ πιο εκτεταμένοι.

Ο υπέρηχος στη φυσικοθεραπεία δεν χρησιμοποιείται διαγνωστικά, δηλ. δεν συνδέεται με οθόνη που απεικονίζει το εσωτερικό του σώματος. Χρησιμοποιείται θεραπευτικά, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι όταν τα κύματα του υπερήχου περνούν μέσα από τα διάφορα στρώματα των ιστών του σώματος μετατρέπονται τελικά σε θερμότητα σε βάθος και προκαλούν μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που έχει αντιφλεγμονώδη τελικά δράση.

Πολλές φορές παραπονούνται οι θεραπευόμενοι όταν κάνουν κάποιο συγκεκριμένο είδος διαθερμίας, ότι δεν νιώθουν ζέστη, γιατί υπάρχει η εντύπωση ότι διαθερμία είναι όποιο μέσο ζεσταίνει. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν μέσα που ζεσταίνουν επιφανειακά και δεν αποτελούν διαθερμίες, ενώ οι διαθερμίες περνούν στο βάθος και ανάλογα με το είδος τους μπορεί να μη ζεσταίνουν καθόλου στην επιφάνεια του δέρματος (άθερμη).

Όταν πρόκειται για προβλήματα στις αρθρώσεις και το μυϊκό σύστημα, οι ασκήσεις είναι απαραίτητο κομμάτι για να χαλαρώσουν οι μύες που έχουν πιαστεί από το καθημερινό στρες και τη δουλειά, και για να ενισχυθούν οι μύες που έχουν αδυνατίσει λόγω της κακής στάσης του σώματος και της έλλειψης γυμναστικής.

Η κακή λειτουργικότητα των μυών δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο κούρασης, πόνου και τραυματισμού των στοιχείων της σπονδυλικής στήλης όπως είναι οι δίσκοι και τα νεύρα, και μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές καταστάσεις χωρίς κανείς να το καταλάβει, ή με αφορμή κάποια βίαιη κίνηση όπως το σήκωμα μεγάλου βάρους, ή ψυχρού ρεύματος αέρα όπως από τα κλιματιστικά. Η πραγματική αιτία δηλ. είναι η συστηματική καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Οπότε το πρόγραμμα των ασκήσεων είναι απαραίτητο για τη θεραπεία και τη διατήρηση του αποτελέσματός της σε βάθος χρόνου, είτε πρόκειται για κάποιο έντονο πρόβλημα, είτε προληπτικά, για να διατηρείται το σώμα σε καλή κατάσταση.

Οι εντάσεις του ρεύματος που χρησιμοποιούνται στα μηχανήματα ηλεκτροθεραπείας αποτελούν χιλιοστά του ρεύματος που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα. Πρόκειται δηλ. για εντάσεις πάρα πολύ μικρές, που ωστόσο τα νεύρα του σώματος μπορούν να τις νιώσουν.

Τυχόν ερεθισμός του δέρματος που μπορεί να υπάρξει δεν είναι επικίνδυνος.

Ένα είδος ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται θεραπευτικά είναι η ηλεκτρομαγνητική, η οποία ανήκει στην ίδια κατηγορία με τα κύματα μετάδοσης ραδιοφώνου-τηλεόρασης. Δεν έχει καμία σχέση με την ακτινοβολία που δεχόμαστε π.χ. στις ακτινογραφίες, και δεν έχει καμία επιβλαβή επίδραση, γιατί έχει την καθορισμένη θεραπευτική διάρκεια.

Άλλα είδη ενεργειών που χρησιμοποιούνται είναι ο υπέρηχος, που είναι ηχητικά κύματα που δεν μπορούμε να ακούσουμε (μηχανικά κύματα), τα μαγνητικά πεδία, κύματα του φωτός ή κοντά στο φάσμα του (Lazer).

Όλα αυτά είναι συμβατά με τον οργανισμό, και δεν τον βλάπτουν με δεδομένο ότι εφαρμόζονται σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν καθοριστεί για τη θεραπευτική τους χρήση.

Η φυσικοθεραπεία, όπως και γενικά όλα τα θεραπευτικά μέσα, έχει συγκεκριμένες ενδείξεις για να χρησιμοποιηθεί με συγκεκριμένο τρόπο από εξειδικευμένο προσωπικό και μετά από εντολή γιατρού. Υπάρχουν καταστάσεις που δεν επιτρέπεται η φυσικοθεραπεία ή κάποια από τα μέσα της, όπως είναι η εγκυμοσύνη ή η ύπαρξη βηματοδότη.

Σε καταστάσεις που αφορούν τις αρθρώσεις και το μυϊκό σύστημα τα φάρμακα δεν έχουν τη δυνατότητα να επαναφέρουν σε ισορροπία την περιοχή από μόνα τους ή δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει γιατί χρειάζονται άλλου είδους μέσα που θα ενεργοποιήσουν το ίδιο το σύστημα του οργανισμού για να επιδιορθώσει τη βλάβη, χρειάζεται η κίνηση με τη μορφή ειδικών ασκήσεων και η εξωτερική παρέμβαση των χεριών του θεραπευτή για να μαλακώσουν οι μυϊκές συσπάσεις και να βελτιωθεί η τροχιά κίνησης των αρθρώσεων. Για να ολοκληρωθεί η θεραπευτική παρέμβαση χρειάζονται οι κατάλληλες οδηγίες και η εκπαίδευση του θεραπευόμενου, γιατί μόνο ο ίδιος μπορεί να αποφύγει τους επιβαρυντικούς παράγοντες της καθημερινότητας και να διατηρήσει μια καλή φυσική κατάσταση.